Elektronik ticaretin gelişim sürecini ve geleceğini ele alırken, araştırmaların büyük bir bölümünü internet ve bağlı teknolojileriyle açıklamakta fayda vardır. E-Ticaretin şirketler tarafından yoğun olarak kullanılmaya başlaması 1996 yılına rastlamaktadır. Daha önceleri yürütülen e-ticaret faaliyetleri, şirket içi (intranet) ya da şirket ile diğer bir grup arası (extranet) ağlar üzerinden, EDI kullanılarak yapılan e-ticarettir. Bu tür e-ticaret üçüncü kişilere kapalı e-ticaret şeklidir. EDI, 1990'lı yılların ortalarında ABD ve Avrupa'da yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Dünya Bankası'nca 1995 yılında yapılan bir araştırmada, Avrupa'da EDI kullanan şirketlerin sayısının 30 bini bulduğu tespit edilmiştir. Internet üzerinden yapılan e-ticaret ise, EDI'den farklı olarak, yalnız belirli üretici, sağlayıcı, dağıtıcıları bir araya getirmeyip, Internet erişimi olan her bir kullanıcıya eşit fırsatlar yaratabilmektedir.

1989 yılında bulunan "world wide web (www) html dili" (standart kodlama sistemi) ve daha önce 1980'lerin ortalarında geliştirilen TCP/IP transfer protokolü, bilgisayarların açık ağlarda, ya da daha iyi bilinen adıyla "Internet" üzerinde birbirleri ile iletişime geçmesini sağlamıştır. Daha sonra, tarama, sınıflandırma araçları, hızlı işlemciler, uydular, optik kablolar vb. gibi bilgisayar ve iletişim teknolojilerinde sağlanan diğer gelişmeler, söz konusu iletişimi önceden öngörülemeyen boyutlara taşımıştır. 1992 yılında 1 milyon olan host (sunucu) bilgisayar sayısının, 1997 yılında 20 milyon olduğu, 2001 yılında ise 110 milyon olacağı tahmin edilmektedir. Internet kullanıcı sayısının ise 2001 yılında 300 milyon olması beklenmektedir.

E-ticaretin gelişim sürecinin, doğal olarak, Internet'in gelişimine paralel olduğu gözlenmektedir. Çünkü, e-ticaret kavramı; herkese açık elektronik ağ üzerinden gerçekleştirilen ticari faaliyetleri ifade etmektedir. Toplam e-ticaretin, 1997 yılında tahmin edilen 26 milyar USD'lık seviyesinden, 2001 yılında 330 milyar USD ve 2005 yılında da 1 trilyon USD seviyesine yükselmesi beklenmektedir. 
Ancak bu konudaki sayısal verilerin ne ölçüde güvenilir olduğu da sürekli sorgulanmaktadır. Çünkü kimilerinde ön çalışmalar yapılmasına rağmen, hiçbir OECD ülkesinin resmi istatistik birimleri, henüz e-ticaret üzerine, istatistik derlememekte ya da veri toplamamaktadır. Sayısal veriler, ya e-ticaret ile uğraşan firmaların, ya pazar araştırması yapan kuruluşların ya da danışmanlık firmalarının açıklamalarına dayanmaktadır.

E-ticaretin gelişimi, Internet kullanımının yaygınlaşmasına bağlı olduğuna göre, Internet kullanım istatistiklerinin de bilinmesinde yarar vardır. Aralık 1997-Haziran 1998 döneminde yapılan ve bazı ülkelerdeki Internet kullanıcı sayısını kapsayan bir araştırmanın sonuçları Şekil 1'de görülmektedir. 

Kaynak: http://www.headcountcom.com

Türkiye'de ise, 1997 yılında yapılan bir çalışmaya göre toplam bilgisayar sayısı 1,18 milyon, modem sayısı ise 310 bindir. Modemlerin tamamının Internet bağlantısı için kullanıldığı varsayımıyla, Internet kullanıcı sayısının yaklaşık 300 bin olduğu tahmin edilmektedir. Ölçek bakımdan, Türkiye'ye ait bilgiye Şekil 1'de yer verilememiştir. 
E-Ticaretin tahmini boyutu hakkında Tablo 3'teki verilere bakılarak bir fikir edinilebilir.

Tablo 3: E-Ticaretin Tahmini Boyutu

Kaynak: NUA ANALYSIS, http://www.nua.ie

Tablo 4: 1999 Yılı İçin Online Alışveriş Gelirleri Tahminlerinin Karşılaştırılması

Kaynak: NUA ANALYSIS, http://www.nua.ie

E-Ticaretin kıtalar arasındaki dağılımına bakıldığında ABD'nin ağırlıklı olarak, e-ticareti uyguladığını görmekteyiz. ABD'yi sırasıyla Avrupa, Asya ve Diğer kıtalar takip etmektedir.

Kaynak: NUA ANALYSIS, http://www.nua.ie


Kaynak: NUA, How Many Online?; Nielsen/CommerceNet Survey,"Policy issues relating to access to participation in electronic commerce

Internet kullanıcılarında olduğu gibi, "Internet host" olarak adlandırılan açık ağ erişimli server sayısındaki gelişmeler de dikkat çekicidir. Internet hostları, esas olarak şirketlerin Internet ortamına açık bilgisayarları olabileceği gibi, kamu kurumlarının bilgi içeren serverları ya da Internet tarama makineleri de olabilmektedir. Bu konuda ilk araştırmanın yapıldığı Haziran 1995'den sonra Internet host sayısındaki gelişme Şekil 2-b'de gösterilmektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre, Internet host sayısı 3,5 yıl içinde yaklaşık 6 kat artarak 37 milyona yükselmiştir.
E-ticaret, ticari ilişkiler açısından yenilikler içerdiğinden, ekonomik ve sosyal hayatı kaçınılmaz olarak birçok yönden etkilemesi beklenmektedir. Çalışma koşulları, kamu görevlerinin yerine getirilmesindeki usuller, tüketim paternindeki değişimler, e-ticaretin gelişmesine paralel olarak etkilenmesi beklenen alanlardan yalnızca bir kaçıdır. Söz konusu ekonomik ve sosyal değişimlerin, esas olarak sadece ülke ve bölge yaşam şartlarına değil, giderek küresel etkileşimlerle tüm dünya yaşamına hakim olması beklenmektedir.
E-ticaretin geleceği konusundaki tahminler, birbirinden farklıdır. Çok yeni bir kavram olduğundan, bu güne kadarki gelişme trendi göz önüne alınarak geleceğe yönelik tahminlerde bulunmak güç olmaktadır. Bununla birlikte; mal ve hizmetler bazında e-ticaretin toplam satışlar üzerinden alacağı payların 2000-2005 yıllarını kapsayan dönemde Şekil 3'de gösterildiği gibi olması beklenmektedir.

Kaynak: OECD, http://www.oecd.org

Şekil 4'de yer alan mal ve hizmet grupları, aynı zamanda, halen e-ticaretin en yoğun uygulandığı alanları göstermektedir. Buna göre, 2000-05 yıllarında söz konusu mal ve hizmetlerin toplam satışının ortalama %20'si e-ticaret yoluyla yapılacaktır. 
Şekil 5'de yer alan rakamlar, Forrester Research Inc.'ın, halen Internet aracılığıyla e-ticaret faaliyeti içerisinde bulunan 63 ABD firması üzerinde yaptığı bir araştırmanın sonuçlarını yansıtmaktadır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre; 1997 yılında toplam ticaret içinde %15 olan e-ticaret uygulamaları oranının, 2000 yılında 2,8 kat artarak %42 seviyesine yükselmesi beklenmektedir.

Kaynak: Forrester Research Inc., http://www.forrester.com

İnternet ve buna bağlı olarak e-ticaretin artması, bu teknolojiyi kullanan insanların artmasıyla mümkün olacaktır. Gençlerin internete olan ilgisi e-ticaretin kullanım oranının da artmasına sebep olacaktır. Yapılan bir araştırmada genç kuşağın internet üzerinde yapılan alışverişe daha sıcak baktığı ortaya çıkmıştır.

Tablo 5: İnternette Alışveriş Yapanların Yaş Grafiği

Kaynak: Haaley&Baker

Gelecekte E-Ticaretin, yeni teknolojilerinde kullanılmaya başlanmasıyla, kapsamının ve kullanımının daha da artacağı beklenmektedir. Günümüzdeki e-ticaret yapan firmaların büyük bir bölümü büyük ölçekli firmalardır. Halen yoğun bir şekilde bilgisayar kullanan firmalar da yine büyük ölçekli firmalardır. Birçok ülkede ticaretin büyük bir bölümü KOBİ'ler tarafından yapılmaktadır, ancak KOBİ'lerin bilgisayar kullanım oranı çok düşüktür. KOBİ'lerin de bu yeni ticaret ortamına geçmesi e-ticaret hacmini genişletecektir. KOBİ'lerin ihracattaki sıkıntıları ve büyük ölçekli firmalarla rekabetteki zorlukları, bu yeni sanal ortamda tam anlamıyla olmasada büyük ölçüde kalkmaktadır. Ancak Ülkemizde KOBİ'lerin e-ticarete yönelimi önünde bazı engeller mevcuttur. Bu engellerin dağılımı şekil 6'da gösterilmiştir.

Kaynak: ETTK, http://www.ettk.gov.tr

Buna göre KOBİ'lerin e-ticarete geçmeleri önündeki en büyük engel, e-ticaretin ne ölçüde önemli olduğunun kavranamaması ve ilişkili olarak konu hakkındaki bilgi düzeyinin sınırlı olmasıdır.
Türkiye'de internet üzerinden yapılan e-ticaret her geçen yıl artmaktadır. Buna en iyi örnek ise, 1998 ve 2000 yıları arasında meydana gelen %17'lik farktır. Şekil 7'de Türkiye'de İnternet Üzerinden Yapılan Ticare Tutarı (Milyon Dolar) gösterilmektedir.

Kaynak: IDC (International Data Corporation)

Önümüzdeki yıllarda, KOBİ'lerin e-ticarete girmeleri, kişi başına düşüne bilgisayar sayısının artması ve insanların e-ticarete olan güvenlerinin gelişmesininde etkisiyle e-ticaret hacmi katlanarak artması beklenmektedir.